Próchnik Kazimierz, pseud. «1723» (31.01.1883–27.11.1968), nauczyciel, inspektor szkół, wydawca i redaktor, działacz Narodowej Demokracji. Ur. 31 I w Warszawie, był synem Stanisława, adwokata, i Amelii z Meissnerów.
P. uczył się od r. 1892 w II Gimnazjum rosyjskim w Warszawie i tu w r. 1903 zdał maturę. Następnie studiował na Uniw. Warsz., początkowo na Wydziale Prawnym, od r. 1904 na Wydziale Filologicznym. Jednocześnie działał w tajnym Związku Młodzieży Polskiej «Zet», przyjęty po ukończeniu szkoły średniej; pracował w «zetowej» komisji gimnazjalnej (Dyrekcji) i sprawował nadzór nad II Gimnazjum (m. in. w r. szk. 1903/4 przewodniczył grupie «petowej»); po roku został bratem «zetowym». Był też członkiem Pomocy Bratniej. W r. 1905 organizował strajk szkolny w II Gimnazjum i z tego powodu został wydalony z Uniw. Warsz.; relacja z tych wydarzeń pt. II Gimnazjum Męskie w Warszawie ukazała się w tomie „Nasza walka o szkołę polską” (W. 1932 I). Przez jeden semestr letni 1905 r. studiował w Berlinie. W l. 1906–9 odbył studia w zakresie filozofii na UJ w Krakowie. W tym okresie był przewodniczącym grup narodowych w «Zecie», członkiem oddziału akademickiego «Sokoła», jeździł z odczytami do Zagłębia Dąbrowskiego i do Warszawy po materiały propagandowe. Został w r. 1910 przyjęty (w Warszawie) do Ligi Narodowej.
W l. 1910–12 P. uczył przedmiotów ogólnokształcących w szkole rolniczej dla młodzieży wiejskiej w Pszczelinie. Następnie po odbyciu praktyki dziennikarskiej w „Gazecie Warszawskiej” redagował w l. 1913–14 wydawaną przez zespół księży „Gazetę Codzienną” (dawna „Gazeta 2 grosze”) w Wilnie. Założył też i wydawał popularny tygodnik „Wiadomości Ilustrowane”, lecz po wybuchu pierwszej wojny światowej pismo przestało się ukazywać. W kwietniu 1915 P. wyjechał do Mińska w charakterze korespondenta „Kuriera Litewskiego”. Od sierpnia t. r. wydawał dziennik „Nowy Kurier Litewski”, po przeniesieniu się do Moskwy założyciela pisma Józefa Hłaski. „Nowy Kurier Litewski” był organem Narodowej Demokracji, subsydiowanym przez Centralny Komitet Obywatelski i Polskie Tow. Pomocy Ofiarom Wojny. Pismo ukazywało się do lipca 1917. Następnie, znalazłszy się w trudnych warunkach materialnych, P. przez kilka miesięcy pracował w organie kół aktywistycznych – „Dzienniku Mińskim”. W końcu grudnia t. r. zaczął wydawać dziennik o orientacji narodowo-demokratycznej pt. „Placówka” i podpisywał go jako redaktor, ale faktycznym redaktorem pisma był Antoni Sadzewicz. Gdy „Placówka” została 5 II 1918 zawieszona w Mińsku, P. wydawał ją w Bobrujsku do lipca 1918. Po rozwiązaniu pod koniec t. r. I Korpusu Polskiego wyjechał do Inflant; tu m. in. uczył w szkole wiejskiej, a później w Dyneburgu, gdzie od marca 1920 był korespondentem Polskiej Agencji Telegraficznej, a od jesieni t. r. dyrektorem nowo założonego koedukacyjnego gimnazjum polskiego im. Emilii i Leona Platerów (z dwiema klasami: 5 i 6). W r. 1921 P. został aresztowany przez Łotyszów i po kilkunastu dniach wysiedlony do Polski. W l. n. pracował jako prowizoryczny inspektor szkolny w Brasławiu do września 1930, kiedy został przeniesiony w stan spoczynku (nie doszedł do skutku przewidziany od 1 IX 1924 awans P-a na wizytatora w Kuratorium Okręgu Szkolnego Wileńskiego, gdyż już 1 X t. r. minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego unieważnił swoje poprzednie rozporządzenie w tej sprawie). Po przejściu na emeryturę P. wrócił do Warszawy (gdzie wraz z siostrami był współwłaścicielem odziedziczonego po ojcu czteropiętrowego domu przy ul. Kruczej); pracował w magistracie warszawskim jako inspektor oświaty pozaszkolnej, był też czynny w pracy nauczycielskiej. W r. 1934 zwolniono go z magistratu i – wedle jego słów – «uniemożliwiono mu nauczanie». Od r. 1937 prowadził sekretariat Kongresu Dziecka.
W okresie międzywojennym P. był członkiem Związku Ludowo-Narodowego, następnie Stronnictwa Narodowego (SN). W Warszawie działał w obu, reprezentujących orientację endecką, organizacjach nauczycielskich: w Stowarzyszeniu Chrześcijańsko-Narodowym Nauczycielstwa Szkół Powszechnych (SChNSP) i Tow. Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych (TNSW). W SChNSP był m. in. członkiem Komitetu Redakcyjnego organu SChWSP „Nauczyciel Polski”, przewodniczącym sekcji pedagogicznej Zarządu Głównego (1934), w TNSW pełnił w l. 1935 i 1936 funkcję sekretarza w Zarządzie Koła Warszawskiego, a w r. 1937 został wybrany na członka Zarządu Koła.
W czasie drugiej wojny światowej P. pracował w Polskim Komitecie Opiekuńczym jako sekretarz IX okręgu w Warszawie. Należał do wybitniejszych działaczy SN. W dn. 26 V 1942 został wprowadzony przez Jana Korneckiego, prezesa zarządu Okręgu Stołecznego (OS) SN, do tegoż Okręgu. W OS P. używał liczby ewidencyjnej (zastępującej pseudonim) «1723». Kierował – aż do lipca 1944 – Kołem Pedagogicznym w Wydziale Wychowania i Propagandy OS, równocześnie działając w Kole Studiów Programowych tegoż Wydziału. W czerwcu i lipcu 1943 był redaktorem „Warszawskiego Dziennika Narodowego”, organu zarządu OS SN; pismo to wychodziło od lutego 1942 pod redakcją Tadeusza «Prusa» Macińskiego, pseud. «3097», początkowo pod nazwą „Warszawski Dziennik”, ponownie od sierpnia 1943 do września 1944 pismo (zmieniło jeszcze raz tytuł na „Warsz. Głos Narod.”) redagował «Prus» Maciński (z wyjątkiem dwu numerów na przełomie marca i kwietnia 1944, które wyszły pod redakcją Jana Dobraczyńskiego, pseud. «2667»). P. należał do współpracowników „Dziennika”. Wchodził do tzw. Rady Wychowania Narodowego przy Zarządzie Głównym SN. Był członkiem powołanej przez Radę Jedności Narodowej jesienią 1943 Komisji Oświatowej (zwanej Małą Czwórką) przy Departamencie Oświaty i Kultury Delegatury Rządu Polskiego; w «Małej Czwórce» P. reprezentował SN. Działał też w utworzonym jako samodzielny organ SN Komitecie Ziem Wschodnich, wchodząc w skład jego Komitetu Głównego. Po upadku powstania warszawskiego 1944 r. P. zamieszkał w grudniu t. r. w Krakowie, gdzie pracował w Radzie Głównej Opiekuńczej. Po wojnie uzyskał przywrócenie emerytury. Aresztowany 31 V 1946, P. był więziony (w związku z działalnością w konspiracyjnych agendach Rządu RP w czasie okupacji) do 2 I 1954. Po wyjściu na wolność znajdował się w trudnych warunkach materialnych. W latach późniejszych spisał swoje wspomnienia głównie z okresu pracy w Komisji Oświatowej (rkp. w B. PAN w Kr.). Zmarł 27 XI 1968 w Krakowie, pochowany został na cmentarzu Rakowickim, kwatera XXII a, rząd 5.
P. był żonaty prawdopodobnie z Natalią (ze Szredersów?), która już jako jego żona studiowała w l. 1908/9–1909/10 rolnictwo na UJ; zmarła przed mężem. Pozostawił jedną córkę.
Brasław 